Berkay Karakurt Dünya Kupası’nda ‘Şampiyonlar Kulübü’nde!

Berkay Karakurt Dünya Kupası 'Şampiyonlar Kulübü'nde

Berkay Karakurt bilardo evreninin ‘madalya kulübü’ne üst katlardan hızlı bir giriş yapmıştı. 2023’te Ferdî Avrupa Şampiyonası salonundan gümüş madalyayla çıkarken, podyumun en tepesinde bıraktığı İtalyan bilardo devi Marco Zanetti’nin soğuk terleri henüz kurumamıştı. Maç skoru 50-46’ydı. Bu sene ise Milli Takımlar Dünya Şampiyonası’nda Berkay genç yaşında Milli Takım’ın başrolünü üstlendi ve Ufuk Kapusız’la birlikte ülkemize bronz madalya getirdiler. Ama Milli Takımlarda 7 kez Dünya Şampiyonluğu bulunan Türkiye’nin 2025’teki ‘beklenen’ başarısı için Tayfun Taşdemir’in yine bir el atması gerekecekti. Nitekim Tayfun Taşdemir ve Berkay Karakurt’tan oluşan Milli Takım, Avrupa Şampiyonası finalinde Yunanistan’ı mağlup ederek Türkiye’ye 3. Avrupa Şampiyonluğunu getirdi.

Vee bugün: Berkay, Dünya Kupası etaplarında birçok kez çeyrek finale kalmış ama bir türlü yarı finale çıkamamıştı. 2025’in son etabı Sharm El Sheikh’te (Mısır) çeyrek finalde karşısında yine Zanetti vardı. Fakat son 16 turundaki 50-47’lik Caudron galibiyetinin yorgunu Zanetti, son 16’da Ruben Legazpi’yi 50-24’le rahat geçen Berkay karşısında tutunamadı. Ve bu kez skor Berkay lehine 50-29’du. Ve Berkay nihayet ferdî Dünya Kupası’nda ilk madalyasını garantilemiş oldu. Dilerim, Berkay yarın Dünya Kupası’nda ilk kez çıkacağı “pazar”ından altınla döner!

Berkay Karakurt Dünya Kupası’nda ‘Şampiyonlar Kulübü’nde!
Arkasındaki (artık) ezelî rakibi Zanetti

Yıl Sonu Genel Klasman Şampiyonluğu yani ‘Kızıl Elma’ Savaşları

Bitti mi hayır? Şayet Zanetti bu etabı alabilseydi ömründeki ilk yıl sonu genel klasman şampiyonluğuna erecekti. Dolayısıyla Zanetti ‘kızıl elma’sına bir kez daha nail olamadı. Niye ‘kızıl elma’ diyorum çünkü ‘esas’ Dünya Kupası yıl sonu kaldırılıyor, sezon içinde kazanılanlar etap şampiyonlukları. Hatırlayalım, 1986’dan beri düzenlenen Dünya Kupası’nda bu ünvana erişebilmiş oyuncular çok az: Blomdahl (11), Jaspers (9), Caudron (5), Sanchez [3+1=4 (1995’te organizasyonel bir ikilik vardı, UMB’yi Sanchez, BWA’yı Blomdahl almıştı)], Ceulemans (3), Ludo Dielis (1), Sang Lee (1), Haeng-Jik Kim (1). Tayfun Taşdemir geçen sene olduğu gibi bu sene de yıl sonu genel klasman şampiyonluğu ümidini son etaba kadar taşımış oldu. Ta ki birkaç senedir seviyesini hayli yukarılara taşıyan Peter Ceulemans’a (Raymond Ceulemans’ın torunu) çeyrek finalde mağlup düşene dek. Türkiye bu prestijli ünvanı hak ediyor, darısı önümüzdeki seneye… Ayrıca anmaya değer ki PBA’da şampiyon olma başarısını gösterdikten sonra UMB’ye dönen Birol Uymaz bu turnuvada çeyrek final gördü. Bu da mental ve kassal belleğinde büyük başarı barındıran oyuncuların o düzeylerini adım adım geri çağırmalarıyla ilgili. Yarın, Myung-Woo Cho’nun yıl sonu genel klasman şampiyonu olamaması için tek olasılık var: Jaspers’ın yarın Sharm El Sheikh’teki salondan şampiyon olarak çıkamaması.

Zanetti 'Kızıl Elma'sına yine nail olamadı.

***

Berkay Karakurt Dünya Kupası’nda ‘Şampiyonlar Kulübü’nde!
Dünkü "Berkay Karakurt Dünya Kupası’nda ‘Madalya Kulübü’nde!" yazıma mecburi ve saadet verici bir ek:

Berkay, yarı finalde Jaspers'ı futbol spikerlerinin sevdiği tabirle, Now yayınında sevgili kaptan Metin Tümer'in de dile getirdiği gibi 'sürklase' etti. Jaspers sondaki ataklarıyla 2 ortalamaya kadar çıkabildi ancak Berkay maç sayısını vurduktan sonra tabeladaki ortalaması 2,941'di! Üstelik bu, Zanetti'den sonra Jaspers'ın da 2025 Genel Klasman Şampiyonluğu ümitlerinin suya düşürülmesi demekti. Böylece 2025 Dünya Kupası Genel Klasman Şampiyonu olan Myung-Woo Cho'ya yüz bin alkış! Dick Jaspers 2025'i ikinci bitirirken, Tayfun Taşdemir ise geçen yılki pozisyonunu koruyarak yine üçüncü sırada yer aldı. Sameh Sidhom da yarı finalde Peter Ceulemans karşısında pek zorlanmadı 50-30 (23 ıstaka). Ve finalin adı Sidhom-Berkay oldu. Bu Sidhom'un 4. finaliydi. 2022'de Las Vegas'ta Jaspers'a, 2023'te Porto'da Tran'a ve 2024'te Bogota'da yine Tran'a kaybetmişti. Ayrıca Sidhom'un 1 Dünya Şampiyonası ve 2 Dünya Kupası bronzu da var. 'Madalya Kulübü'nün 6 madalyalı üyesi Sidhom'un 'Şampiyonlar Kulübü'ne girmesi yine başka bahara kaldı. Çünkü Berkay maç başları ve sonlarındaki odaklı paternini tekrarladı ve Dünya Kupası finalinin son diliminde 'pek' durmayı başardı: 50-46 (32 ıstaka).

Berkay Karakurt üst düzey sporcular gibi öğrenmeye, gelişime, olgunlaşmaya doymuyor çünkü bunun 'sonsuz' bir süreç olduğunun farkında. Yetkin tekniğine rağmen onun esas alametifarikası bu mental farkta. Evet, Berkay bilardocu bir aileden geliyor ve sponsoru var. Ancak benzer profilde başka oyuncular da var ve bu düzeyle aralarındaki fark kapanamıyor. Onun karşılaştığı engellerin onda birinde pek çok bilardocu ıstakayı inançla kavramaktan vazgeçiveriyor. Oysa o sabırlı ve engelleri engel olarak görmüyor. Merhum Demirel'in "Meseleleri mesele etmezseniz ortada mesele kalmaz!" sözü geldi aklıma. Bu sözü bağlamından ayıklayıp spor hayatınıza transfer etmek 'mesele'si size kalmış. Zaten Berkay'ın aklı da yıllardır bunu yapıyor: sinema, edebiyat, psikoloji fark etmez hedefine, yoluna uygun ne söz varsa alıp filtreleyip bunları kendi bünyesine monte ediyor. Ve o bünyeyi pekiştirip büyütüyor. Spor bir sporcunun total mental bünyesinden bağımsız değil. Diğer dişlilerle hareket eden, etkileşen en büyük dişlisi. İşte 'total mental bünye' dediğim de biraz bu.

'Sessiz Göz' (Quiet Eye) Kavramı ve Bilardo

Bu hedefe adanma hâliyle, insan kinetiği çalışmalarıyla bilinen Prof. Joan Vickers'ın "sessiz göz" (quiet eye) terimi arasında bir bağlantı kurulabilir. Bu kavramı yine Kerem Taşkeser hatırlatmıştı birkaç hafta önce grubunda. Bunu Anadolu tasavvufundaki "kalp gözü"nden farklı alın. Daha bilişsel (kognitif) bir süreç. Michael Jordan'ın gözlerini kapatarak serbest atış yaptığı anı hatırlayın. "Hey Mutombo, this one's for you!" ("Şşşt! Mutombo! Bu sana gelsin!") Jordan gözlerini kapatmadan önce çemberde bir nokta belirleyip onu zihnindeki 'sessiz göz'ünde sabitlemişti. Jordan'ın müthiş blokçu Mutombo'ya nazire anı😊, bu tarz keskinlik (precision) gerektiren sporlarda görme algısının bilişsel süreçle birlikte işlediğini gösteren bir kanıt niteliğinde. Nitekim bilardoda görsel algı alanımızın içinde ya ıstaka topumuz vardır ya da 2. toptaki kalınlık hedefimiz. Örneğin, Jaspers tek bant atışlarının limajları esnasında, ıstaka ucunun topuyla buluşacağı noktayı belirledikten sonra sadece 2. topa bakar. Veya tam tersi, falsosuz brikollerde karşı banttaki noktayı zihnimizde sabitledikten sonra bir milim bile olsa falso vermemek için kendi topumuzdan gözümüzü ayırmayız. Ama bilardoda esas hedef, 3. topa ulaşmak için elde etmemiz gereken varış hattıdır. Masadayken bu hat, çoğu zaman görüş alanımızın dışındadır, hele yatarak yaptığımız atışlarda arkamızda kalan 3. topları düşünün. İşte bu boşluklar beynimizdeki masa tasavvurunda (imgesinde) tamamlanır. Hiç hesap kullanmadan çok isabetli brikol atan oyuncular biliyorum, işte bu onların 'sessiz göz'lerinin gelişkinliğiyle alakalı. Veee: Bu teknik-bilişsel 'mesele'yi psikolojiye transfer edince ne görürüz? Berkay gibi oyuncular hâlihazırda ellerinde olmayan ama istikbaldeki ideallerinde gördükleri noktaya kilitlenirler. Ve sabırla o hedef nokta ete kemiğe bürünür, podyumun tepesindeyken kulaklarında yankılanan alkışa evrilir. Tebrikler Berkay!

Berkay'la ilgili daha önceki "Berkay Karakurt’tan 1,200 Eşiğine Takılan Bütün Bilardoculara İri Lokma Bir Mesaj!" yazımı hatırlamak isteyenler: https://hunkarbegenmedi.blogspot.com/2023/04/berkay-karakurttan-1200-esigine-taklan.html

Survival'da Tayfun Taşdemir'den Astrolojik Çeyrek Final!

Taşdemir'in Astrolojik Çeyrek Finalindeki Büyük Rakipleri

Survival 2024 Seul'de başladı! (İlki 2018'deydi.) Survival'ın sayı sayma formatı ve atmosferi vadettikleri adrenali gerçekten sağlıyor. Korkmayın, brikollere 2 yazmıyorlar.😊Formül şu: 4 kişi oynuyor. Atana 3, yiyene -1! Tolgahan Kiraz ve Taşdemir sabah aynı masadaydı ve ilk raundu beraberce geçtiler. Tolgahan 2'inciliğini, genel mizacının aksine maça dinamik ve sinirlerini sağlam tutarak başlamasına borçlu. Darbeli acem ve pikesi lokumdu, özet videoda var, link aşağıda. Yeni sakal modeliyle boy gösteren TT ise çoğunlukla yaptığı gibi kondisyonunu genele yaydı ve 4'lü ring dövüşünden 1. çıktı.😊 Evet, sanırım bu formatta, kilit kelime "kondisyon". Dikkat, performans kondisyonunu genele olabildiğince homojen yaymak! Sevgili Berkay Karakurt'a da başarılar!

https://vod.afreecatv.com/player/133994865

Program için: https://billiards.afreecatv.com/schedule

Tolgahan Kiraz ve Tayfun Taşdemir ilk turu beraberce geçtiler

***

Survival'da Tayfun Taşdemir'den Astrolojik Çeyrek Final!

Survival yani ‘Hayatta Kalanlar’da Blomdahl, ilk turda pek bi yaşam emaresi göstermemişti. Ancak dünkü “teselli turu”ndan çeyrek final çıkarmayı bilmişti malum. Modern bilardonun miladı kabul edilen 61’lik Blomdahl, bugün maç boyu ‘eski havalar’ından sundu. Unutmayın, ilk Dünya Kupası’nı 1987’de kaldırmış biri. Belki 2010’lardaki hızında değil ama 2020’lerde de estiriyor. Hâlâ pire gibi! Dostlar, aşağıya linki koydum, 2.04.00’dan sonrasını izleyin: Fransız Bury o son zikzağını tuşlatıp Taşdemir’i 3’üncülüğe itemeyince masada sürpriz bir final sahnesi başlıyor: Belki de astroloji devreye giriyor. Boğa (ör. Çenet) gibi toprak burçları, aslanlar (ör. Jaspers), akrep burçları (ör. Saygıner, Taşdemir) dirençlidirler. İlaveten, akreplerin krizleri fırsata dönüştürebildikleri de söylenir. 2’inciliği ve yarı finali garantileyip rahatlayan Taşdemir, ilk önce 2 zikzak gösterip sevgili Jérémy Bury'ye “zikzaklı kinaye” yapıyor. 😊Sonra bir tek bant var ki çerçeveletip asın veya Jaspers’a hediye olarak da düşünebilirsiniz!

😊 Ve Blomdahl’la fark 1 sayıya iniyor. Yani son saniyede 1’incilik fırsatı doğuyor! Oyunbozan tuş, fantastik denemesine izin vermiyor ama Survival’a yakışan bir son sunuyor bize Taşdemir. Yarı finaller ve finaller yarın. Ayrıca sevgili Lütfi Çenet PBA’da son 32’de Saygıner Usta’yı mağlup ettikten sonra bugün son 16’yı da geçti. Yarın Taşdemir ve Çenet’e başarılar!

https://vod.afreecatv.com/player/134235635?fbclid=IwY2xjawFdA4FleHRuA2FlbQIxMQABHdnBVW0annK4oZTt3jcukMwoVFdaXnmrM0njtnoimHB0YTuIbSdQssk9cQ_aem_G9uIX5njieWXHvNfjjeFqQ

***

Survival 2024'ün galibi Myung Woo Cho

Turnuvayı G. Koreli Myung Woo Cho galibiyetle tamamladı ve 40.000 doların sahibi oldu.

1. Myung Woo Cho 85 (average 1.941, $40,000)
2. Eddy Merckx 69 (1,705, $25,000)
3. Tayfun Tasdemir 61 (1,588, $15,000)
4. Glenn Hofman 25 (1,058. $10,000).

Zanetti Sarkacı ve Bilardocu Kolunun Anatomisi - Mehmet Varlık (1)

“Porto Kapışması: Bilardoda Zoru Kolay ve Zor Gösterenler” yazısında 1990’larda bilardonun yaşadığı devrim sonrası “modern bilardo”ya geçişten de söz etmiştim. Bu geçiş sürecindeki teknik detaylardan bahsederken Yılmaz Özcan, Levent Özçöllü ve Mehmet Varlık’a cümlelerimi teyit ettirip kendimi garantiye almıştım. J Yazıda Zanetti’yle ilgili şöyle bir cümle var: “Nitekim kendisine has, topuna yakın köprüler kurup, ıstakasını geriye-öne minimum sallayarak o kısa sarkaç hareketiyle kleps, sırt, dantel, masse fark etmez topuna yüksek momentumlar verebilen bir tekniği var.” Buradaki “sarkaç” ifadesini bana Mehmet Varlık önermişti. Üstelik Varlık, ıstakanın topla buluşmadan önceki sallama hareketi esnasında meydana gelen fizik parametrelerini detaylar ve nefis gondol metaforuyla anlatmıştı. Ben kendisinden bunu başka bir yazıya dönüştürmesini rica ettim, sağ olsun kırmadı. Bu yazı, spor ve bilardo üzerine bir bilimsel düşünme pratiği. Hem sade bir dile sahip hem de bilardoculara “vuruş” anlamında farklı ufuklar açacak. Şimdi sözü bütün zarafetiyle Mehmet Varlık’a bırakalım. – Rifat Özçöllü  

***     

Mehmet Varlık ve Eşi
Foto: Erdoğan Avcı

Zanetti Sarkacı ve Bilardocu Kolunun Anatomisi  – Mehmet Varlık   

Bilardocunun ıstakayı geriye-öne minimum sallaması aslında avantajdır. Dirsekten sallanan sarkaç ne kadar kısa mesafede hareket ediyorsa mükemmele yakın sonuçlar elde etmek o kadar kolaylaşıyor. Ufak tefek diyemeyeceğimiz bir Avrupalı olan Zanetti ile “minicik” Cho'yu ortaklaştıran şey işte bu sarkacı kısacık mesafede kullanabilir olmaları. Marco bunu, yılların deneyimiyle, işin fiziğine de kafa yorarak geliştirdiği kendine has tekniğiyle yaparken Cho doğuştan gelen anatomik özelliklerini (kısacık kollar) avantaja çevirerek yapıyor. Her ne kadar onu dünya turnuvalarında henüz o düzeylerde görmesek de, kısa sarkaç kullanımının ne kadar işe yaradığına güzel bir örnek de ülkemizden, Yavuz Güngördü. Üstelik kendisi de bunun farkında, bunu bilinçli olarak yapıyor.

                                       Zanetti ve M.W. Cho'nun kol hareketleri burada görülebilir.

                                                               Zanetti-Cho, Ho Chi Minh, Çeyrek Final, 2019

Bilardocu Kolunun Sarkacı
Daha çok görsel ve video için: 
https://www.pooldawg.com/article/pooldawg-library/the-perfect-pendulum-stroke

 

Sarkaç arkaya ne kadar az hareket ederse ıstakanın masaya paralel hareketinden o kadar az uzaklaşmış oluruz. Nitekim masaya tamamen paralel ıstaka hareketi anatomimiz ve dirsek eklemimizin çalışma mekaniği sebebiyle imkânsızdır. Bu “kusursuz paralel devinim” teorik bir ütopyadır. Gerçek hayatta nadiren karşımıza çıkmasının bir diğer sebebi topun çapı 61,5 mm iken bant yüksekliğinin 38,5 mm kadar olmasıdır.

Istaka ucunu top üzerinde temas ettirmeye niyetlendiğimiz noktanın 38,5 mm’nin daha aşağısında kaldığı her vuruşta ıstakanın dibini 1 cm de olsa kaldırmak zorunda kalırız çünkü küpeşte yüksekliği (bant yüksekliği) bunu mecbur kılar. Bu da ıstakanın masa yüzeyi ile kaçınılmaz olarak bir açı yapmasına yol açar. Hatta ağır çekimde topların çarpışmadan sonra zıpladığını görürsünüz. Bu, paralelliğin sağlanamamış olmasındandır. Hatta ıstakanın arkasını 1 cm bile olsa kaldırdığımız her vuruş artık mini bir massedir. Çuhaların üzerinde o yüzlerce top izi daireciklerini bırakan şey tam olarak budur.

Hakikaten bu etki ağır çekimde çok daha net gözükür. İlk izleyişte vuruş anında hafiften bir yay çizmiş gibi gözüken acem 4 bant bir atışın (kısa-uzun-kısa/uzun) ağır çekiminde 1 ve 2 numaranın (ıstaka topu ve hedef top) çarpışmasından sonra ıstaka topunun deli gibi zıpladığını görürüz. Ortada fol yok yumurta yok gibi gelebilir. Ama işte ıstaka dibinin 1-2 cm’lik yani gözle fark etmesi zor minicik yükselişi bile buna sebebiyet verebilir. Hele bir de vuruş, topun ekvatoral ekseninin üzerinde bir noktadan yapıldıysa zıplama olasılığı artar.

Bunun daha iyi anlaşılabilmesi için lunaparktaki gondolu örnek verebiliriz. Gondolda tam ortaya oturanlar en az sarkaç etkisine maruz kaldıkları için ne kadar stabil bir seans geçirirler. Diğer tarafta en uçlara oturanların ise içi dışına çıkar. Bilardocu odur ki ıstakayı tuttuğu eline gondolun en ucunda oturanların gücünü yüklerken aynı eli gondolun en ortasında oturanların stabilitesinde hareket ettirebilsin.

Tabii şunu da eklemek lazım: Fizikte iş-güç-enerji denkleminde bir taraftan kaybımız varsa onu başka bir yerden kompanse etmemiz lazım ki nihai ürün güdük kalmasın. Ne demek istiyorum? Gondolun en ucuna oturmuyorsak hareket edeceğimiz mesafe oldukça kısıtlıdır. Bu da kuvvet kaybına yol açar. Bunu telafi edebilmenin en etkili yöntemi de "brachialis ve brachioradialis" dediğimiz, dirsek ve bilek arasında uzanan ve birbirine kontra çalışan iki kas grubunu iyice kuvvetlendirmekten geçer.

“Tak diye vurdu yedi bandı, acem atacak sandık!” cümlesindeki oyuncunun o iki kası muhtemelen çok kuvvetlidir. Bu kaslar bilek güreşçileri ve okçuların da en çok yararlandığı kaslardır. Bir diğer teknik ise atışın boyu uzadıkça (3 bant, 5 bant, 7 bant gibi) ya da ihtiyaç duyulan güç arttıkça, ıstakayı daha geriden tutmaktır. Burada yine çok temel bir fizik kanunundan yararlanıp, ıstakayı bir basit kaldıraç gibi düşünerek kuvvet kolunu uzatmış oluyoruz. Ancak burada başka bir handikap ortaya çıkar. Sağ elimizi ne kadar geriye çekersek, köprüyü kurduğumuz sol elimizi de o kadar geriye çekmemiz gerekir ki ıstaka, masaya ideale yakın paralellikten minimum uzaklaşsın. Bu da köprü mesafesinde uzamaya ve dolayısıyla ıstaka ucunun top üzerinde tam olarak hedeflenen noktaya temas edememesi riskine yol açabilir.

                                Bilardocunun da Kullandığı Ön Kol Kasları                                                 Kaynak: https://berkayturkkan.com/en-iyi-on-kol-egzersizleri

O yüzden en güzeli her zaman brachialis ve brachioradialis kaslarını maksimum güçlü tutmaktır. Bu, oyuncuya, son derece kontrollü bir güç sağlar. Ve akıldan çıkarılmaması gerekir ki bu güce asıl ihtiyacımız olan yer 7-8 bant gibi ekstrem uzunluktaki atışlar değil tam aksine kısa mesafeli atışlardır. Çünkü güçlü dirsek altı kaslarının sağladığı kontrollü güce, topa hızlı vurmak için değil ironik bir şekilde yavaş vurmak için daha çok ihtiyaç duyarız. İşte tam da bu noktada kontrollü seri oyunu (position play) devreye girer. 2 numarayı elinle koyar gibi bir o köşeye bir bu köşeye, bir masanın ortasına vs. alabilmenin yolu o kaslardaki kontrollü güçten geçer. Nitekim bu kadar hassas çarkların, sarkaçların altında veya üstünde dönen topların oyunu olan bilardo, Dünya Oyunları’nda (World Games) “Hassasiyet Oyunları” (Precision Games) kategorisinde yer alır.  

Yazan: Mehmet Varlık
Görsel Araştırma: Rifat Özçöllü

Porto Kapışması: Bilardoda Zoru Kolay ve Zor Gösterenler

Dünya Kupası 30. Kez Dick Jaspers'ın Ellerinde 

Zoru kolay göstermek” diye bir deyim var. Bilardoda bu deyimin en çok uyduğu oyunculardan ikisi Caudron ve M.W. Cho. Elbette bu, iki yetenek küpünün çalışkan ve disiplinli oyuncular olmadığı anlamına gelmez. Cho’nun salonda günde 6-8 saatlere varan maç-antrenman pratiği olduğunu biliyoruz. Caudron da bildim bileli, şehir, ülke, kıta, “rakip müessese” fark etmez yıllardır turnuvadan turnuvaya koşturur. Ancak ikisinin de “özel” yetenekleriyle sivrildikleri aşikâr. Örneğin, Blomdahl’a göre Avrupa’da en iyi ters el Zanetti’nin. Nitekim kendisine has, topuna yakın köprüler kurup, ıstakasını geriye-öne minimum sallayarak o kısa sarkaç hareketiyle kleps, sırt, dantel, masse fark etmez topuna yüksek momentumlar verebilen bir tekniği var. Ve bu tekniğini sol eliyle de neredeyse benzer isabetle uygulayabiliyor. Ancak Cho’nun sol eli o kadar güçlü ki masada sadece Cho’nun olduğu ve Cho’nun sol eliyle sağ elinin kapıştığı bir maçı izlemek enteresan olabilirdi.

Myung Woo Cho

Ancak “özel yetenek” tek geçer akçe midir mavi çuhalarda? Cho’nun Porto etabında finale dek sadece Ankara etabının galibi Heo’ya yenildiğini hatırlatalım. Maç içerisinde oyuncuların sıkışıp kaldığı, çözüm üretemediği kilit anlar vardır. Kadife serileriyle ünlü Heo, bu anlara kreatif tek bant ve iki bant brikollerle çare bulup “özel” rakiplerine galebe çalmayı bilir. Pek çok maçta üst üste 4-5 sayılık tek-iki bant brikol serileri yakaladığına şahit oldum. Bütün brikoller “görme” meselesidir malum, ancak görmek yetmez bunu salon pratiğinizde portföyünüze, repertuarınıza katmanız gerekir. Bu kurtlar sofrasında podyuma çıkmak, fark yaratmak ancak paletinizdeki artı renklerle mümkün. Örneğin tek bantlarda Jaspers’ı aratmayan Murat Naci’ye bir gün bunun sırrını sorduğumda, bir ara sinek avlayan salonunda müşteri beklerken 😊 haftalarını sadece bu pozisyona verdiğini anlatmıştı.

Aslında 1990’lardaki bilardo devrimi de masadaki cenderelerden çıkma arayışlarından doğmuştu. Modern bilardonun kurucusu olarak görülen Blomdahl, 1990’lar ve 2000’lerde, karambol tekniğine sıkışmış bilardoya yeni bulvarlar açmıştı. İlk defa karambolden gelmeyen, Amerikan (pool) temelli bir oyuncu öne çıkmıştı. Havuzlardaki, triplelerdeki kalınlık yordamı Ceulemans’tan farklıydı. Ters bant kullanımları ilham verici olmanın ötesinde bilardo repertuarının önemli parçalarından biri haline gelmişti. Ekstra çözümler denemekte pervasızdı. Tuşlardan farklı kaçabiliyordu. Kritik anlardan tek bant brikollerle (düz veya ters avantalar), şemsiyelerle yüksek yüzdeyle çıkılabiliyordu artık. Masada klasik düz turnike resmi dururken darbeli kısa-uzun-uzun paternlerini görmeye başlayınca mal bulmuş Mağribî gibi olmuştuk. Maksimum falso dışında yeni falso noktalarını keşfetmeye başlamıştı oyuncular. Üst falsonun bazen açı daraltmada bazen uzatmada işlevsel olduğu daha çok anlaşılmaya başladı. Falsosuz vuruş ve tempo karışımları çok farklı geometrik şekiller sundu gözümüze. Karambol, oyuncunun daha az eğildiği, topun bantlara, köşelere yakın tutmaya çalışıldığı daha yavaş tempolu bir oyundu. Caudron da karambol temelliydi fakat daha çok eğilip oyunu köşe ve kenarlardan ortaya doğru kaydırıyordu. Murat Tüzül gibilerden gelen yeni sistem önerileri Avrupa’da hesaba katılıyordu. Semih Saygıner artistik branşından üç banda figür devşirip duruyordu. Ama bunu maçın en belalı anında yapabiliyordu. Beş bantların hem çift turnike hem düz hem de kesmeli varyasyonlarında 7-8 bantlık rotalara çıkıyor, çok farklı açılar armağan ediyordu bize. Ayrıca Saygıner bu oyundan para kazanılabildiğini de göstererek sporun profesyonelleşmesinde de rol oynamıştı. Yeri gelmişken, o yıllarda 3 banttaki yeniliklerin Türkiye’de anlaşılmasında, İstanbul’daki dünya kupası organizasyonlarıyla rahmetli Bora Karatay’ın, yayınları ve çevirileriyle rahmetli Avni Köksal ve sevgili Suat Boztepe’nin, bu kitaplara aynı zamanda teknik ressam olarak çizim katkıları veren Yılmaz Özcan’ın ve Bilardo Magazin dergisiyle merhum Ali Yılmaz’ın önemli payı olduğunu analım. Velhasıl, karottan, savunmadan hiçbir zaman vazgeçilmedi, vazgeçilmeyecek ancak bu icat-çözümler süreci öylesine dizginlenemiyordu ki bilardo değişti, oyunun hücum karakteri ve seri oyunu (position play) kavramı iyice ciddiye bindi. Ceulemans, Dielis, Bitalis, Kobayashi, Komori Ustalar bayrağı yeni kuşağa devrediyordu…

Genç Blomdahl 

       PBA'dan yeni dönen Caudron Porto'yu 3'üncülükle tamamladı

Tayfun Taşdemir yine en iyiler arasında

Evet, belki de, bilardonun modern karakterinin en olgun görünümü istikrarlı yüksek serilerde vücut bulmuştur. Ve o yıllarda daha İktisat öğrencisi olan ve bayram harçlığıyla bilardoya başlamış bir genç vardı: Tayfun Taşdemir. Oyuna “geç” girmişti, ancak hem okulunu bitirdi hem de Türkiye ve dünyada bu yenilikleri ve seri oyunu mantığını en iyi ve en hızlı kavrayıp özümseyerek hayata geçiren oyunculardan biri oldu. Dünyada son yıllarda istikrarla “yıllık genel ortalamasını” 1,900’ün üzerinde tutan birkaç oyuncudan biri olan Taşdemir, Porto’yu da 2,000 genel turnuva ortalamasıyla 3. tamamladı. Taşdemir Porto’da yarı finalde Cho karşısında araya önde çıktı, bir iki hata ve kıl payı kaçan sayı gelince, turnuvanın başından beri eli sıcak olan Cho fırsatı kaçırmadı. Evet, Cho’nun maçta şansı da yaver gitti fakat pozitif mizaçlar bazen rüzgârı kendilerine döndürebiliyor. Öyle sempatik ki bir ara Taşdemir’le beraber gülüyorlardı tuttuğu balıklara. 😊 Öte yandan turnuvayı ikinci bitiren Cho’nun 2,048’le en yüksek genel ortalamaya sahip olduğunu belirtelim. Ayrıca Taşdemir’in şu an bilardo evreninde en çok motive olunan, bilenilen oyuncular arasında olduğunu da ekleyelim, zaten finalde Cho’nun sabahki Taşdemir maçından psikolojik olarak yorgun çıktığı fark ediliyordu.

    Porto'da ilk 4 bir arada. Finalde kaybeden Cho'yu abileri teselli ediyor. 

Viva Bilardo!

Ya Porto’nun şampiyonuna ve bilardonun ana sütunlarından Jaspers’a gelirsek: Yıllardır, ancak teoride mümkün dediğimiz, kimsenin atmayı akıl kârı bulmadığı, kılı kırk yaran düz veya kesme tek bantlarda inanılmaz yüzdeler yakaladı. Maçlarında ek süre haklarını yerinde ve stratejik kullanarak çok “tuhaf ve gıcık” pozisyonlardan çok leziz ekmekler çıkarıp fark yaratmayı bildi. Antrenman günlükleri tuttu, profesyonel tavır, disiplin ve istikrarın sembolü oldu. Bilardoda “normal” insanlar gibi “zoru zor göstermenin”, masa başında taş işçisi gibi çalışmanın işe yaradığını bize yaklaşık 30 yılda 30 Dünya Kupası kazanıp bir spora damga vurarak, modern bilardonun en dişli oyuncusu olarak kanıtladı.

Ben toplarla kedinin fareyle oynadığı gibi oynayan Caudron ve Cho’dan da, avını yakalayabilmek için bütün ormanı katetmekten erinmeyen Jaspers ve Çenet gibi “yırtıcılardan” de zevk alıyorum. Podyuma tırmanma serüvenlerini hayat yolculuğu haline getirmiş Yılmaz Özcan, Turgay Orak, Tolgahan Kiraz, Gülşen Degener, Müjde Karakaşlı gibi hikâyelerden de etkileniyorum. (Bu liste uzar gider.) Bilardo izlerken tüylerinizin diken diken olması için sadece Caudron ve Cho’nun “zoru kolay gösteren” karambolvari yüksek serilerini bekliyorsanız çok şey kaçırıyorsunuz. Veya hazzınızı Taşdemir, Sanchez veya Tran’ın ultra-teknik yüksek serilerine endekslediyseniz yine kendinize haksızlık ediyorsunuz. Size Blomdahl’ın maç içerisindeki “o” ritmini ve Saygıner’in “o” sayısını veya Merckx’in istatistikleri altüst edeceği günleri beklemeyin demiyorum elbette. Ama o tek bantları, ağızları açık bırakan brikolleri atarken Jaspers’ın gözünde, sokakta bilye oynarken kuma ip gibi hatlar çizen çocuğun aşkını görün ve hedefi vurduğunda siz de çığlık atmaktan utanıp sakınmayın. Tebrikler Tayfun, Tebrikler Caudron, Tebrikler Cho ve Tebrikler bilardonun gizli romantiği ve yırtıcı aslanı Jaspers!   

  Cho'yu mağlup edip 30. şampiyonluğuna ulaşan Jaspers'ın sevinci

 

Bu yazı sevgili Levent Özçöllü’yle yaptığımız sohbetlere çok borçlu. Yılmaz Özcan taslağı okuyup kıymetli katkılar yaptı: Ordinaryusumuzu seviyoruz. Mehmet Varlık bu yazıya bilimsel bir dokunuş yapmakla kalmadı, bu yazıdan başka bir yazı doğurdu, sürprizimiz olacak, sabredin. Son olarak Ersan Ercan’ın motivasyonlarının da değerli olduğunu eklemeliyim.  

Rifat Özçöllü

Fotoğraflar: Five&Six, Kozoom, Imsvintagephotos